Reparatie teak motorluik

Het motorluik moet nodig worden gerepareerd. Het luik is ingelegd met teak en er is een lek onstaan in een van de naden. De teak delen zijn stuk voor stuk losgelaten.
We hebben dit nog niet eerder gedaan en informatie gezocht op internet en in boeken over het procedé van teak rubberen. Er is redelijk wat over te vinden. Gaandeweg kregen we een beter beeld over het wel en wee van teak. Blijkt dat we al een aantal geboden hebben overtreden.

Do's en dont's:
- Niet schrobben met een harde borstel.
- Geen teak cleaner gebruiken. Deze tast de natuurlijke olie in het hout aan.
- Liever geen teak olie gebruiken. Deze tast in sommige gevallen het rubber aan.
- Hout wekelijks nat maken bij warm weer en volle zon.

Het volgende is verslag van het verloop van onze eerste rubber-actie, en geen deskundig advies. Ga daarvoor naar een vakman ; )
Voor het rubberen hebben we gekozen voor Siccaflex 290 DC. De producthandleiding op internet geeft een duidelijk beeld van de te volgen stappen.

Het wordt al snel duidelijk dat het de nodige tijd zal kosten voor het luik weer in goede staat is:
1. Voorzichtig slopen
2. Teak delen ontdoen van rubberresten
3. Ondergrond schoon en vlak maken
4. Oude lak van de lijst verwijderen
5. Teak delen opnieuw inlijmen
6. Opbrengen primer, tape en rubber
7. Na een week drogen: rubber bijsnijden en alles schuren
8. Lijst en onderkant luik lakken

Slopen en schoonmaken
Alle delen genummerd. Bij het slopen kwamen de meeste teak delen geheel als plaat met rubber naden en al van de ondergrond los. Voor de lastige stukken die enigszins vast zaten een beitel van een schaaf gebruikt. Hiermee kun je voorzichtig wrikken en goed onder de teak delen komen zonder teveel te buigen (delen zijn ongeveer 6 mm. dik). 1 deel zit nog goed vast en is blijven zitten. Als je alleen de kit vervangt en alles nog goed vast zit, is het verwijderen van het rubber een rotklus. Er is een apparaatje in de handel (De Fein multimaster) dat dit vereenvoudigt. Frezen kan ook.
Hierna de delen losgesneden en de grote stukken rubber weggesneden met een stanleymes. Vervolgens het overtollige rubber weggeschuurd met de bandschuurmachine. Hiervoor de machine op zijn kant op de werkbank geklemd. De delen kun je uit de hand langs de schuurband halen. Geen hout weggeschuurd maar een flinterdun laagje rubber laten zitten. Vervolgens de delen met de hand geschuurd op een uitgerold stuk schuurpapier korrel 60. Papier op de werkbank vastgeniet om schuiven te voorkomen. Dit gaat redelijk vlot en je hebt controle over de hoeveelheid hout die je wegschuurt. Immers een halve milimeter aan beide kanten van 26 delen is in totaal een verschil van 2,6 centimeter...
Schoon en vlak maken van de ondergrond (oude lijmresten) gedaan met de beitel van een schaaf. Vervolgens geschuurd met de bandschuurmachine. Oude lak van de lijst verwijderd en de onderzijde van het luik geschuurd.

Teak delen lijmen
Het duurde even voor de juiste maatstukjes waren gevonden voor de naadbreedte. Uiteindelijk gedaan met afstandhouders voor het leggen van laminaat. Deze stukjes bleken precies de juiste dikte te hebben. Alle delen vooraf een keer op maat leggen is aan te raden om zeker te zijn dat je de juiste maat hebt. Ook hier werkt de wet van de grote getallen; een beetje maal 26 is een hoop...
Delen gelijmd met Polypox 700. Het is aan te raden om een lijmkam te gebruiken. Je hebt dan wel wat schoonmaakwerk op de bodem van de voegen maar ongetwijfeld minder dan in mijn geval... Hierna de lijmresten uit de voegen verwijderd. Zou kunnen dat dit bij andere lijmsoorten niet nodig is.
Verdeling is erg goed uitgepakt en alle latten zitten mooi haaks op hun plek (gebruik een grote hoekmaat bij de eerste opzet en controleer gaandeweg). Klemmen gedaan met een paar balken. Drie over de lengte. Deze vastgeklemd op de lijst om schuiven te voorkomen. Daar hier kruislings balken overheen geklemd om aan te drukken. Daarbij is het zaak dat het werk niet krom gaat staan. Anders loop je het risico dat het na het drogen niet meer in rechte vorm terug komt.
Tijdens het klemmen bleek dat er hier en daar wat teveel lijm zat. Het verwijderen van de lijmresten met een smalle beitel viel tegen en kostte veel tijd. Dit zat hem met name in de hoeveelheid.

Teak rubberen
Naden schoongemaakt met aceton. Minstens 15 minuten laten drogen. Vervolgens primer aanbrengen (Sika primer 290 DC) met bijgeleverd kwastje (plat, maat 20). Dit gaat redelijk vlot. Minimaal een uur laten drogen, maximaal 24 uur.

PVC tape aanbrengen op de voegbodem. Dit gaat handig door met het (inmiddels hardgeworden) kwastje van de primer de tape vlak achter de rol op de bodem aan te drukken. Van je af werken beviel het beste. Draai de rol na afrollen zo ver door dat de tape nagenoeg de bodem van de voeg raakt. Schuif het kwastje over de tape op de bodem tot aan de rol en houd hem daar tijdens het uitrollen van het volgende stuk tape. Hierdoor trekt de boel niet los bij het afrollen. Een tapeapparaat werkt ongetwijfeld sneller. Over de rand beginnen en na afloop in de naadhoek afsnijden werkt het handigst.

Spuitmond ruim afsnijden zodat deze over de voeg valt. Vertikaal op de voeg houden. Rubber achter de spuitmond laten opbollen als een soort platte lasnaad en daardoor het tempo laten bepalen. Rubber loopt dan aan de andere kant voor de spuitmond uit. Dit voorkomt dat er luchtbellen ontstaan en zorgt dat er voldoende rubber in de kitnaden terecht komt. Het lijkt erop dat de kit na aanbrengen binnen in de naad nog wat uitvloeit (evt. kleine holtes). Ik constateerde bij controle dat er op een paar plekjes te weinig kit stond. Nacontrole is aan te raden. Bijvullen heeft geen zichtbare invloed op het resultaat zolang de rubber nog niet is gedroogd. Dit is beslist een zwaar klusje voor de onderarmen dus voor veel meters is een automatische spuit (luchtdruk, electrisch?) absoluut aan te raden. Na twee tubes was de kit op... en nog enkele meters te gaan. Foutje. Binnen 24 uur een extra spuit gehaald en het werk alsnog afgemaakt.

Afschuren
Het geheel een week laten drogen. Er worden richtlijnen gegeven als 1 dag per verticale milimeter, 3 - 5 dagen, een week, 3 weken. Een week leek me het beste maar ik kan me voorstellen dat voor een teakdek met grotere voegen de 3 weken niet overdreven is (een heel dek doe je niet snel even over). Nakrimpen zou een risico zijn waardoor een holle naad ontstaat. Daar zit je natuurlijk niet op te wachten. De resten rubben afgesneden met een volledig uitgeschoven stanley-mes. Door het mes langzaam heen en weer te bewegen gaat dit het makkelijkst. Hierna met de bandschuurmachine korrel 60 de boel vlak geschuurd tot de machine stuk ging. Deze trof geen blaam na 30 jaar trouwe dienst. Met de hand schuren is af te raden tenzij dat niet anders kan. Met de nieuwe machine de klus afgemaakt. In het algemeen, maar zeker bij een vlak luik dat horizontaal wordt gemonteerd, letten op per ongeluk hol schuren. Lijkt me dat er in geval van holtes onnodig water op het hout blijft staan.

Lakken
Lijst: 7 lagen Epifanes vernis. Onderkant luik: Glitsa parketlak, 4 lagen(kijken hoe dit houdt).

Resultaat
Over het resultaat zijn we best tevreden. Een paar treksporen van de schuurmachine is het enige waar we op zouden kunnen afdingen. Ik heb besloten ze te laten zitten. Nu zien hoe het zich houdt na verloop van tijd.

Tips
- Koop voldoende kit. Beter teveel dan te weinig tenzij de winkel om de hoek zit (en open is).
- Oppassen bij eventueel schuren van de naden dat je de scherpe/haakse kanten van het teak niet rond schuurt. Schuurpapier klemmen om bijvoorbeeld een roerlatje voor de verf kan helpen bij het schuren.
- Beter teveel kit opbrengen dan te weinig lijkt mij het motto. Te weinig is mislukt. Bij Fijnhout in Arnhem hebben ze een doos monsters met uiteenlopende resultaten ter illustratie. De site geeft ook de nodige tips en informatie.
- Een uitgerold stuk schuurpapier op de werkbank nieten voor het schuren van de kanten van de teak delen. Een stuk van bijvoorbeeld 60-80 cm. Let wel op een juiste verdeling van de druk bij het schuren. Duwen van het stuk leidt door de weerstand van het schuurpapier toch meestal tot meer druk (en afschuren) aan de voorkant door de kantelwerking. Duwen vanuit het midden van het stuk in plaats van aan de uiteinden helpt. Af en toe draaien op de schuurrichting.